Obecnie Internet stawi nieodłączny element życia, zarówno prywatnego, jak i zawodowego. Wszelkie działania marketingowe przedsiębiorców kierowane są głównie za pomocą Internetu. Tym samym osoby zainteresowane nabyciem różnego rodzaju towarów i usług poszukują ich w głównej mierze przez Internet.
Co jednak z przesyłaniem informacji handlowych do podmiotów, które nie wyraziły na to zgody? Czy takie działania zagrożone są karą? Czy możliwe jest wysyłanie informacji handlowych do podmiotów, na rzecz których kiedyś świadczone były usługi lub sprzedawane towary? A może istnieją pośrednie narzędzia umożliwiające nawiązanie kontaktu z potencjalnym klientem?
Odpowiedzi na te pytania znajdą się poniżej. Zacznijmy jednak od wyjaśnienia, czym jest informacja handlowa.
INFORMACJA HANDLOWA
Informacja handlowa oznacza każdą informację służącą promocji towarów, usług lub wizerunku przedsiębiorcy, lub osoby wykonującej zawód, której prawo do wykonywania zawodu jest uzależnione od spełnienia wymagań określonych w odrębnych ustawach (np. adwokat, radca prawny, architekt, farmaceuta).
Informacją handlową nie jest natomiast np. informacja:
polityczna ani społeczna;
umożliwiająca porozumiewanie się z określoną osobą;
przeznaczona do promowania towarów, lecz niepochodząca od podmiotu zlecającego jej rozpowszechnianie (np. stowarzyszenia, fundacji).
Informacją handlową nie są również informacje umożliwiające bezpośredni dostęp do działalności przedsiębiorstwa lub osoby, takie jak nazwa domeny lub adres poczty elektronicznej.
Są to np. landing page, zawierające adres strony internetowej i dane kontaktowe przedsiębiorcy. Innymi słowy, takie informacje, w których nie występują elementy sprzedażowe.
Każda informacja nakierowana na promocję może być uznana za informację handlową, przy czym należy pamiętać o tym, że ocenę taką trzeba ograniczyć wyłącznie do tych informacji, które przekazywane są drogą elektroniczną (wiadomość SMS, MMS, e-mail, informacja na stronie WWW itd.).
Informacja handlowa zgodnie z implementacją dyrektywy unijnej musi zawierać:
wyraźne oznaczenie, że jest to informacja handlowa;
wyraźne oznaczenie osoby fizycznej lub prawnej, w imieniu, której udziela się informacji handlowej (niedopuszczalne jest wysyłanie tzw. fake e-mails, czyli listów zawierających sfałszowany adres nadawcy);
wyraźny opis form działalności promocyjnej oraz określenie warunków niezbędnych do skorzystania z tych korzyści (o ile są one składnikiem oferty);
wszelkie informacje, które mogą mieć wpływ na określenie zakresu odpowiedzialności stron.
Brak któregokolwiek z elementów może prowadzić do odpowiedzialności odszkodowawczej na zasadach ogólnych lub zostać uznany za działanie godzące w zbiorowe interesy konsumentów przez Prezesa UOKiK.
PRZESYŁANIE INFORMACJI HANDLOWEJ
Zgodnie z ustawą o świadczeniu usług drogą elektroniczną zakazane jest przesyłanie niezamówionej informacji handlowej skierowanej do oznaczonego odbiorcy (będącego osobą fizyczną) za pomocą środków komunikacji elektronicznej, w szczególności poczty elektronicznej.
Jak to rozumieć?
Aby spełnić warunek „zamówienia” informacji handlowej konieczne jest uzyskanie zgody odbiorcy. Zgodę można uzyskać np. w trakcie korzystania ze strony internetowej przedsiębiorcy (np. poprzez zamieszczenie specjalnego pop-up z okienkiem do wyrażenia zgody na otrzymywanie newslettera) lub przy okazji zawierania umowy (np. przy składaniu zamówienia na stronie WWW).
Zakazane jest jednak domniemywanie zgody konsumenta. Oznacza to, że sam fakt zarejestrowania się przez konsumenta na stronie przedsiębiorcy nie oznacza, że akceptuje on otrzymywanie informacji handlowej lub niepożądane przez odbiorców treści.
Ciekawostką jest, że w niektórych orzeczeniach Sądy uznawały za niezamówioną informację handlową kartki świąteczne wysyłane przez przedsiębiorców, w których to autor przy okazji Świąt informował nieokreślone grono odbiorów o akcji promocyjnej, która akurat trwała w jego przedsiębiorstwie.
OGRANICZONA MOŻLIWOŚĆ PROWADZENIA PRZEZ PRZEDSIĘBIORCÓW TELEMARKETINGU I E-MARKETINGU
Zgodnie z ustawą prawo telekomunikacyjne zakazane jest używanie telekomunikacyjnych urządzeń końcowych i automatycznych systemów wywołujących dla celów marketingu bezpośredniego.
Za urządzenia końcowe uznaje się wszystkie urządzenia, poprzez które może zostać przekazana wiadomość np. telefony, tablety, komputery i faksy.
Za automatyczne systemy wywołujące uważa się natomiast systemy działające bez ingerencji człowieka (np. zautomatyzowane systemy do wysyłania maili).
Natomiast marketing bezpośredni oznacza każde działanie mające na celu promowanie swojej działalności i uzyskanie bezpośredniej reakcji poprzez staranne i spersonalizowane kontaktowanie się z odbiorcą.
Zakaz ten wyłącza jednak uzyskanie zgody abonenta (np. spółki) lub użytkownika końcowego (osoby fizycznej).
Co istotne ustawodawca przy wskazywaniu urządzeń użył spójnika „i”, jednakże Sądy uznają, że wystarczy wykorzystanie jednego środka, aby naruszyć ustawowy zakaz.
JAKIE SANKCJE GROŻĄ ZA WYSYŁANIE INFORMACJI HANDLOWYCH BEZ ZGODY ODBIORCY?
Za naruszenie procedur związanych z wysyłaniem niezamówionych informacji handlowych podstaw odpowiedzialności może być wiele.
Odpowiedzialność karną przewiduje między innymi ustawa o ochronie danych osobowych (grzywna, kara ograniczenia wolności, pozbawienia wolności).
Ustawa o oświadczeniu usług drogą elektroniczną przewiduję karę finansową w postaci grzywny. Kara pieniężna została przewidziana również w ustawie prawo telekomunikacyjne, ustawie o ochronie konkurencji i konsumentów i ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
SPAM kierowany do osoby fizycznej może doprowadzić do możliwości naruszenia dóbr osobistych tej osoby.
Osoba, której dobra osobiste zostały naruszone może wystąpić z roszczeniem o:
zaniechania niedozwolonych działań;
usunięcie skutków niedozwolonych działań;
złożenie jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie;
naprawienie wyrządzonej szkody, na zasadach ogólnych;
wydanie bezpodstawnie uzyskanych korzyści, na zasadach ogólnych;
zasądzenia odpowiedniej sumy pieniężnej na określony cel społeczny.
COLD MAILING – CO TO TAKIEGO?
Pomiędzy wysyłaniem informacji handlowej a spamem wyróżniona została forma cold mailingu.
Cold mailing to forma marketingu i sprzedaży, umożliwiająca nawiązanie kontaktów przez przedsiębiorców z potencjalnym klientem. Polega to na wysłaniu spersonalizowanej wiadomości do kontrahenta, który wpisuje się w profil firmy mające na celu zaproszenie do współpracy i nawiązania kontaktu.
W przeciwieństwie do spamu cold mailing jest sformułowany w sposób indywidualny i skierowany do odbiorcy o konkretnym profilu działalności.
PODSUMOWANIE
Zapamiętajmy, że zgoda na otrzymywanie informacji handlowej:
nie może być domniemana lub dorozumiana z oświadczenia woli o innej treści;
może być wyrażona drogą elektroniczną, ale tylko pod warunkiem jej utrwalenia i potwierdzenia przez użytkownika;
może być wycofana w każdym czasie, w sposób prosty i wolny od opłat.
Stwierdzenie, czy dane działanie ma charakter informacji handlowej, może jednak nastąpić dopiero w konkretnym stanie faktycznym po analizie całokształtu przekazywania komunikatu.
Iman Al-temimi – aplikantka adwokacka w kancelarii Cogents Skibicki Dończyk Adwokaci.
Specjalizuje się w zagadnieniach z zakresu prawa cywilnego i gospodarczego, a także
problematyce związanej z doradztwem prawnym zarówno na rzecz przedsiębiorców, jak i klientów
indywidualnych w związku z prowadzeniem spraw windykacyjnych i sporów sądowych.
Comments