Dnia 24 maja 2022 r. Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji Kodeksu Pracy. Projekt został skierowany do pierwszego czytania na posiedzeniu Sejmu.
Projekty ustaw są uchwalane przez Sejm w trzech czytaniach. Następnie uchwalona ustawa jest przekazywana do Senatu, który może ustawę przyjąć, odrzucić lub zaproponować poprawki.
W projekcie proponuje się wprowadzenie zmian w następujących obszarach:
Głównym celem nowelizacji jest uregulowania pracy zdalnej w Kodeksie Pracy.
Jak wskazuje Minister rodziny i polityki społecznej – „Obserwujemy zmieniające się trendy na rynku pracy i wprowadzając pracę zdalną do Kodeksu pracy odpowiadamy na te trendy. Ale nie tylko. Rozwiązanie to powinno również poprawić możliwości zatrudnienia m.in. rodziców małych dzieci, pozwoli lepiej godzić im codzienne obowiązki z pracą zawodową”.
Poniżej prezentujemy najważniejsze kwestie objęte zakresem projektu nowelizacji Kodeksu Pracy:
1. Praca zdalna
Projekt ustawy definiuje pracę zdalną jako pracę wykonywaną całkowicie lub częściowo w miejscu wskazanym przez pracownika i każdorazowo uzgadnianym z pracodawcą, w tym pod adresem zamieszkania pracownika, w szczególności z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość. Projekt reguluje pracę zdalną całkowitą oraz hybrydową.
Uregulowanie pracy zdalnej w umowie o pracę będzie mogło nastąpić zarówno przy nawiązywaniu stosunku pracy, jak i w trakcie jego trwania.
Pracodawca będzie zobowiązany do uregulowania zasad wykonywania pracy zdalnej, w formie:
porozumienia z zakładową organizacją związkową;
regulaminu – w przypadku gdy nie działa żadna organizacja związkowa bądź nie doszło do zawarcia porozumienia z istniejącą.
2. Obligatoryjna praca zdalna
Projekt umożliwia pracodawcy skierowanie pracownika do pracy zdalnej w szczególnych przypadkach, takich jak wprowadzenie w kraju stanu nadzwyczajnego, stanu epidemii, czy też np. wystąpienia pożaru bądź powodzi.
Natomiast pracodawca będzie zobowiązany obligatoryjnie umożliwić pracownikowi pracę zdalną na jego wniosek w przypadku m. in.:
Pracownicy w ciąży;
Pracownika sprawującego opiekę nad dzieckiem do 4. roku życia;
Pracownika opiekującego się członkiem rodziny posiadającym orzeczenie o niepełnosprawności;
Pracownika wychowującego dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności.
Odmowa pracownikowi pracy zdalnej w takich sytuacjach będzie mogła nastąpić jedynie ze względu na niemożliwość wykonywania pracy w formie zdalnej z uwagi na rodzaj lub organizację pracy.
3. Obowiązki pracodawcy
Praca zdalna będzie wiązała się z obowiązkami po stronie pracodawcy, będzie on zobowiązany w szczególności do zapewnienia pracownikowi niezbędnych materiałów i narzędzi pracy (w tym urządzeń technicznych), jak również pokrycia odpowiednich kosztów energii elektrycznej oraz usług telekomunikacyjnych.
4. Kontrola i BHP
Nowe przepisy obejmują również prawo pracodawcy do kontroli pracownika w miejscu wykonywania pracy zdalnej oraz regulują bezpieczeństwo i higienę pracy zdalnej.
5. Zakaz dyskryminacji
Pracownik wykonujący pracę zdalną nie będzie mógł być dyskryminowany oraz będzie przysługiwało mu uprawnienie do przebywania w zakładzie pracy na ogólnych zasadach obowiązujących wszystkich pracowników.
6. Uchylenie regulacji covidowych
Celem projektowanych przepisów jest wprowadzenie na stałe do regulacji Kodeksu Pracy przepisów regulujących w sposób kompleksowy pracę zdalną, dlatego też uchylone zostaną przepisy normujące pracę zdalną znajdujące się w ustawie o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych.
7. Kontrola trzeźwości
Nowelizacja wprowadza przepisy umożliwiające pracodawcy dokonywanie kontroli trzeźwości pracowników (lub kontrolę na obecność środków działających podobnie do alkoholu, m.in. amfetamina, marihuana, benzodiazepina), w sytuacji gdy jest to niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników, innych osób lub ochrony mienia.
Konsekwentnie, pracodawca będzie zobowiązany do niedopuszczania do pracy pracowników, w których organizmie stwierdzona zostanie obecność alkoholu lub innego środka odurzającego. Teoretycznie kontrolę trzeźwości będzie można przeprowadzić również w stosunku do pracowników pracujących zdalnie.
W przypadku, gdyby potrzebowali Państwo wsparcia w zakresie realizacji obowiązków prawnych związanych z nowelizacją Kodeksu Pracy lub sporządzenia bardziej szczegółowej opinii prawnej na konkretny temat zachęcamy do kontaktu z Kancelarią.
Ewa Brytan